Wydawca treści Wydawca treści

Rezerwaty przyrody

15.11.2024 | Bartosz Biszczanik

Na terenie Nadleśnictwa Sobibór utworzono 7 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni prawie 1700 ha.

W granicach rezerwatów znajdują się wszystkie śródleśne jeziora i najciekawsze przyrodniczo tereny.

Rezerwat „Małoziemce"

Rezerwat faunistyczny mający na celu ochronę jednej z największych kolonii czapli siwej na Lubelszczyźnie. Powstał w 1988 roku, obejmuje trzy oddziały lasu przylegające od wschodu do linii kolejowej Chełm – Włodawa. Czaple zbudowały tutaj na olchach, sosnach i grabach około 80 gniazd, z których część zajmowana jest regularnie. W części środkowej rezerwatu na obrzeżu lasu rosną dwa okazałe pomnikowe dęby. Powierzchnia rezerwatu wynosi 37,99 ha.

Rezerwat „Trzy Jeziora"

Rezerwat torfowiskowy utworzony w 1996 roku w celu ochrony bardzo zróżnicowanych zbiorowisk torfowiskowych, wodnych oraz leśnych. Występuje tutaj wiele rzadkich gatunków roślin (głównie torfowiskowych) oraz zwierząt. Na terenie rezerwatu leżą jeziora: Brudno (pow. 41,10 ha) i Płotycze (17,16 ha), które z sąsiadującym od strony północno- zachodniej jeziorem Brudzieniec stanowią jeden system hydrologiczny. Jeziora są otoczone i połączone ze sobą rozległymi torfowiskami. W jeziorze Płotycze występuje rzadka roślina mięsożerna aldrowanda pącherzykowata. Powierzchnia rezerwatu wynosi 751,37 ha.

Rezerwat „Brudzieniec"

Rezerwat wodno - torfowiskowy utworzony w 1973 roku w celu ochrony zbiorowisk wodnych oraz podmokłych lasów. Zajmuje bezodpływową kotlinę śródleśną z dystroficznym jeziorem Brudzieniec (18,16 ha) w centrum. Wraz z rezerwatem „Trzy Jeziora" tworzy jeden obiekt ochronny (rezerwaty do siebie przylegają). Przedniotem ochrony są mało przekształcone zbiorowiska roślinności wodnej, bagiennej, torfowiskowej i leśnej oraz wiele gatunków roślin chronionych i rzadkich. Powierzchnia rezerwatu wynosi 36,61 ha.

Rezerwat „Żółwiowe Błota"

Rezerwat faunistyczny utworzony w 1988 roku w celu ochrony największej rozpoznanej populacji żółwia błotnego w Europie. Rezerwat obejmuje zarówno miejsca stałego przebywania żółwi (cieki, jeziora, stawy, torfowiska z oczkami wodnymi, olsy) jak i lęgowiska oraz miejsca zimowania. Szczególną opieką objęto lęgowiska (luki, zręby i uprawy z ubogą roślinnością napiaskową). Dla rezerwatu charakterystyczne jest zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych. Dominują tutaj bagienne lasy brzozowo – olchowe, ale spory udział mają również bory sosnowe. Rezerwat jest miejscem występowania wielu rzadkich i zagrożonych gatunków roślin. Są wśród nich między innymi: wierzba lapońska i borówkolistna, brzoza niska, trzy gatunki rosiczek, lepnica litewska. Poza żółwiem błotnym rezerwat jest ostoją orlika krzykliwego, bociana czarnego, gągoła, bobra, wydry i wilka.

Rezerwat obejmuje między innymi 3 jeziora: Koseniec (26,67 ha), Perespa (28,41 ha), Wspólne (69,97 ha) oraz przylegające do nich zarastające byłe stawy ,,Zawołocze". „Żółwiowe Błota" stanowią dogodny obiekt obserwacji sukcesji na opuszczonych łąkach wsi Irkuck (aktualnie dominujące zbiorowisko – brzezina bagienna). Powierzchnia rezerwatu wynosi 724,08 ha.

Rezerwat „Jezioro Orchowe"

Rezerwat wodno – torfowiskowy utworzony w 1996 roku w celu ochrony zbiorowisk wodno – torfowiskowych z unikalną florą naczyniową. Przedmiotem ochrony jest stale podtapiane, wydłużone torfowisko wraz z dystroficznym jeziorem Orchowe (8,42 ha). W rezerwacie dominują torfowiska przejściowe, ich strefę okrajkową zajmują olsy lub zbiorowiska zaroślowe. Na torfowiskach występuje wiele ciekawych gatunków roślin (wierzba borówkolistna i lapońska, brzoza niska, trzy gatunki rosiczek). Od strony północnej z rezerwatem sąsiadują ubogie siedliska borów suchych z ciekawym runem porostowym. Powierzchnia rezerwatu wynosi 59,95 ha.

Rezerwat „Magazyn"

Rezerwat torfowiskowy utworzony w 1996 roku dla zachowania torfowisk niskich oraz podmokłych siedlisk leśnych. Część wschodnią rezerwatu stanowi rozległe, stale podtapiane turzycowisko z wyraźną strukturą kępiastą. W części zachodniej dominują bagienne siedliska leśne – olsy i bory mieszane wilgotne. Powierzchnia rezerwatu wynosi 51,98 ha.

Rezerwat „Serniawy"

Rezerwat leśny utworzony w 1965 roku chroniący stary drzewostan na siedliskach łęgowych, olsowych i grądowych. Urozmaiceniem leśnego krajobrazu jest niewielki strumień przepływający przez północną część rezerwatu. Poza wieloma pomnikowymi jesionami i dębami interesujące w rezerwacie jest runo leśne z wieloma rzadkimi gatunkami roślin. Do ciekawszych gatunków należą: żywiec cebulkowy i gruczołowaty, listera jajowata, wydmuchrzyca zwyczajna. Charakterystycznym elementem runa jest masowo rosnący bluszcz pospolity.

W rezerwacie gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków (muchówki mała i białoszyja), występuje tu również kilka gatunków ginących bezkręgowców. Powierzchnia rezerwatu wynosi 38,00 ha.

Zobacz »

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze

13.10.2020 | Agnieszka Śliwińska

Widok na Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze

Krótka lektura dotycząca byłego obozu zagłady w Sobiborze

Po wybuchu II wojny światowej i zakończeniu działań wojennych na terenach Polski, Niemcy rozpoczęli okupację ziem polskich i przystąpili do reorganizacji każdej sfery życia i gospodarki. Polska została podzielona na dystrykty m.in. Dystrykt Lubelski, do którego należały tereny obecnego Nadleśnictwa Sobibór. To tutaj władza stworzyła szereg zbrodniarskich ośrodków. W 1942 roku przy stacji kolejowej Sobibór powstał obóz zagłady, w którym dokonywano ludobójstwa. Od 1940 roku na terenach lasów sobiborskich mieściły się również obozy pracy m.in. w Krychowie, Lucie i Osowie.

Siedziba Nadleśnictwa Sobibór w roku 1939 mieściła się tuż przy torach kolejowych relacji Lublin-Chełm-Włodawa, przy stacji Sobibór. To właśnie w sąsiedztwie ówczesnej bazy nadleśnictwa w roku 1942 powstał niemiecki obóz zagłady. Odpowiedź na pytanie, „dlaczego Sobibór?” jest dość prosta. Było to miejsce słabo zaludnione, oddalone od najbliższej wsi o 2,5 km. Sprzyjające ukształtowanie terenu: z trzech stron sosnowy las, (częściowo porastający również północną i zachodnią część wybranego terenu). Dalej naturalną barierą była rzeka Bug, oddalona o 3-4 km na wschód oraz szeroki pas bagien, który rozlegał się od północy i zachodu. Jedynie na południe od obozu rozciągał się otwarty teren. Przy budowie oprócz ukształtowania terenu wykorzystano również istniejącą już infrastrukturę. Przebudowano jeden z torów, aby bezpośrednio prowadził do środka obozu. Oprócz tego zaadaptowano również: siedzibę biura Nadleśnictwa Sobibór i agencję pocztową, gospodarstwo rolne leśniczego, tartak, kapliczkę.

Teren obozu został podzielony na trzy części. Na terenie obozu trzeciego, powstała komora gazowa, gdzie uśmiercano ludzi za pomocą tlenku węgla produkowanego przez silnik. Na przełomie marca i kwietnia 1942 roku do obozu przybywały pierwsze transporty. Od maja rozpoczęto w pełni proces zagłady. Na stałe około 600 więźniów pracowało w obozie, przy jego utrzymaniu, pozostali byli mordowani. Pracujący osadzeni podjęli próbę stawienia oporu i tak 14 października 1943 r. w obozie wybuchło powstanie. Wielu osobom udało się uciec na skutek tego wydarzenia, do końca wojny przeżyło 46 spośród powstańców. Po buncie Niemcy podjęli decyzję o likwidacji obozu. Ostatnim etapem po rozbiórce całej infrastruktury było zasadzenie lasu sosnowego. Pozostała jedynie odremontowana siedziba byłego wówczas Nadleśnictwa Sobibór oraz kilka baraków.

Obecnie przyjmuje się, że 180 000 Żydów zostało zamordowanych w obozie zagłady w Sobiborze. Ponad połowa ofiar to Żydzi polscy, pozostali byli obywatelami różnych państw. Wśród zamordowanych byli również Romowie.

Dalej przebywali tam pracownicy pełniący służbę przymusowej pracy, nadzorowani przez Niemców i Ukraińców. W latach 1944–1947 dawna obozowa rampa oraz wspomniane budynki były wykorzystywane przez władze komunistyczne do wysiedleń ludności ukraińskiej ze wschodniej części Lubelszczyzny.

Dziś zarówno lasy jak i budynki w zarządzie Nadleśnictwa Sobibór znajdują się na terenach byłego obozu zagłady. Pracownicy codziennie, przez biurowe okna oraz w drodze do pracy spoglądają w kierunku Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze.

Zobacz »